در این مطلب می خواهیم درسنامه و سوالات درس سوم علوم نهم را قرار دهیم

همچنین نکات مهم و تیزهوشان فصل سوم علوم نهم هم قرار داده شده است .

چرخه ی کربن

کربن به طور طبیعی می تواند توسط فعالیت تنفس به شکل کربن دی اکسید درآمده یا با فعالیت فتوسنتز جزئی از مواد آلی شود .

البته پدیده هایی در طبیعت هستند که همانند تنفس منجر به تولید کربن دی اکسید می شوند .

مانند اتش سوزی در جنگل ها و فساد بافت های گیاهی و جانوری

در گذشته بین تولید و مصرف کربن دی اکسید توازن برقرار بود اما امروزه فعالیت های انسانی باعث برهم خوردن این توازن شده است .

رشد جمعیت و به دنبال آن مصرف بیش از اندازه ی سوخت های فسیلی برای تامین انرژی باعث شده است تا مقدار تولید کربن دی اکسید نسبت به مصرف آن بیش تر شود .

افزایش غلظت کربن دی اکسید در اتمسفر باعث گرم تر شدن هوا در سال های اخیر شده است .

چرا که گاز کربن دی اکسید یک گاز گلخانه ای محسوب می شود یعنی همان گونه که شیشه های گلخانه مانع خروج گرما از فضای داخل گلخانه می شوند .

کربن دی اکسید نیز با جذب چرتو های فروسرخ بازتابش شده از زمین مانع دفع گرما می شود .

گرم تر شدن هوای کره ی زمین پیامد های را به دنبال داشته است .

که از جمله ی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد .

۱-ذوب شدن یخ های قطبی

۲- زیر آب رفتن شهرهای ساحلی

۳- از بین رفتن زمین های کشاورزی

۴- تغییر میزان بارندگی

۵- از بین رفتن برخی گونه های جانوری

نفت خام

نفت خام مایعی است تیره با بوی نامطبوع که بعد از آب فراوان ترین مایع در بخش های بالایی زمین محسوب می شود .

نفت خام مخلوطی از صد ها هیدروکربن است که البته به همراه آن معمولا مقداری آب شور و گوگرد نیز یافت می شود .

پالایش نفت خام

پس از جدا کردن نمک ها و سایر مواد دیگر ار نفت ، هیدروکربن های باقی مانده را پالایش می کنند

یعنی هیدروکربن هایی که نقطه ی جوش تقریبا یکسانی دارند به وسیله ی تقطیر جز به جز از سایر هیدروکربن ها جدا می شوند .

کاربردهای نفت خام

۱- سوختن : حدود ۸۰ درصد از نفت مصرفی در دنیا صرف سوخت و تامین انرژی می شود .

۲- ساختن : تنها ۲۰ درصد از نفت مصرفی در دنیا صرف ساختن مواد ارزشمند می شود .

این مواد که به مواد پتروشیمی معروف اند عبارت اند از :

الف ) الکل ها ( حلال ها ، مواد آرایشی ، طعم دهنده های و مواد شیمیایی دیگر )

ب) دارو ها ( آسپرین ، مواد شد عفونی کننده ، داروهای گرگرددار )

ج)شیرین کننده ها (ساخارین ، سوربیتول)

ت) عطر ها ، رنگ های خوراکی ، مواد منفرجه

ث) پلاستیک ها (تایر خودروها ، عایق های الکتریکی و حرارتی )

ج)رشته های و الیاف نازک (پوشاک و پارچه )

بسپارها (پلی مرها )

نفت خام مخلوطی از صد ها هیدروکربن است .

در مولکول بعضی از هیدروکربن ها ، هر اتم با ۵ اتم دیگر پیوند کوالانسی تشکیل داده است .

این هیدروکربن ها آلکان نامیده می شوند .

متان ، اتان ، پروپان ، بوتان ، و … نمونه هایی از آلکان ها می باشند .

آلکان ها تنها ترکیب هیدروژنی نیستند که در نفت یافت می شوند .

نوع جالب و ویژه ی دیگری از هیدروکربن ها در نفت وجود دارد که در آن ها دو اتم کربن با یک پیوند دوگانه به یکدیگر چسبیده اند .

به چنین هیدروکربن های آلکن گفته می شود .

اتیلن از جمله ی آلکن ها محسوب می شوند .

وجود این پیوند دوگانه واکنش پذیری آلکن ها را نسبت به آلکان ها افزایش داده است .

ویژگی های بسپار

سوالات درس سوم علوم نهم در ادامه خواص ویژه ی بسپار ها آن ها را برای هر نوع کاربردی مناسب کرده است .

این خواص عبارتند از :

دچار خوردی نمی شوند .

دوام و قابلیت ارتجاعی مناسبی دارند .

عایق های گرما و الکتریکی مناسبی هستند .

در انواع رنگ ها می توان از آن ها استفاده کرد .

به سادگی شکل می گیرند

ارزان هستند .

در کنار ویژگی های سودمندی که بسپار دارند می توانند معایبی نیز داشته باشند .

به عنوان مثال بیشتر آن ها در طبیعت تجزیه نمی شوند

از جمله ی آلوده کننده های محیط زیست به شما می آیند .

همچنین برخی از آن ها به آسانی آتش می گیرند و باعث آتش سوزی می شوند .

گاز های سمی که از آتش گرفتن این مواد حاصل می شود نیز می تواند باعث مرگ و میر انسان ها شود .

برای دیدن درسنامه درس دوم علوم نهم بر روی لینک کلیک کنید

در این مطلب درسنامه فصل اول علوم نهم را برای شما قرار داده ایم .

برای همه ی فصل ها در سنامه تهیه شده است که به زودی در سایت قرار خواهد گرفت.

فصل اول علوم نهم مواد و نقش آن ها در زندگی می باشد .

ابتدا به بررسی و تعریف فلز ها می پردازیم .

فلزها

گروهی از عناصر هستند که ساختار مولکولی ندارند بلکه اتم ها در یک شبکه ی منظم مرتب شده اند .

یعنی ساختار اتمی دارند . فلزات از نظر خواص فیزیکی دارای ویژگی های زیر می باشند :

رسانایی الکتریکی خوبی دارند ، قابلیت هدایت گرمایی دارند اعلب آن ها نقطه ی ذوب و جوش بالایی دارند

از نظر مکانیکی دارای سختی مناسبی بوده و چکش خواند .

نکته : فلزها عنصرهایی هستند که تمایل به از دست دادن الکترون دارند .

یعنی به راحتی الکترون های لایه آخر خود را از دست داده و تبدیل به یون مثبت می شوند

نافلزها

گروهی از عناصر هستند که بر خلاف فلز ها شکننده بوده و اکثرا رسانای خوبی برای جریان الکتریکی نمی باشند .

به جز کربن که رسانا است .

نکته : نافلز ها عنصر هایی هستند که تمایل به از دست دادن الکترون ندارند .

بلکه از عنصر های دیگر الکترون دریافت می کنند تا به آرایش الکترونی گاز نجیب بعد از خود برسند .

فصل اول علوم نهم با جواب

بررسی خواص فلزی و نافلزی عناصر در جدول تناوبی

۱- در هر گروه از جدول تناوبی و از بالا به پایین با زیاد شدن تعداد لایه ها ، شعاع اتمی افزایش می یابد .

بنابراین نیروی جاذبه هسته بر آخرین لایه الکترونی کاهش می یابد .

با کم شدن این جاذبه کندن الکترون از این لایه آسان تر می شود .

بنابراین با زیاد شدن شعاع اتمی خاصیت فلزی و واکنش پذیری ان ها با اکسیژن و سایر نافلزات افزایش یابد .

۲- عناصری که در یک دوره قرار می گیرند تعداد لایه های الکترونی آن ها برابر است

در هر دوره از سمت چپ به راست تعداد لایه های اتمی ثابت می ماند و با زیاد شدن عدد اتمی جاذبه ی هسته بر آخرین لایه الکترونی افزایش می یابد .

این وضعیت موجب می شود که کندن الکترون از این لایه سخت تر شده و در نتیجه خاصیت نافلزی افزایش یابد .

در نافلز ها و در هر ستون از بالا به پایین قدرت جذب الکترون کاهش می یابد و نافلز ها ضعیف تر می شوند .

ویژگی فلز ها و نافلز ها

ویژگی فلز ها

۱- از ترکیب اکسید فلز با آب باز تولید می شود .

۲- بیشتر فلزات خاصیت ورقه شدن دارند و مفتول شدن داشته و جلای فلزی دارند یعنی نور را به خوبی بازتاب می کنند .

۳- چگالی نسبتا زیادی دارند بیش تر از یک به همین دلیل در آب فرو می روند .

۴- فلز ها با هیدروژن واکنش نمی دهند اما با اسید ها ترکیب شده و تولید نمک می کنند .

۵- رسانای خوبی برای الکتریسیته و گرما می باشند .

۶- ساختار اتمی دارند .

ویژگی نافلز ها

۱- از ترکیب اکسید نافلز با آب اسید تولید می شود .

۲- نافلز ها شکننده بوده و چکش خوار نیستند .

۳- چگالی کم تری نسبت به فلزات دارند

۴- نافلز ها با هیدروژن ترکیب می شوند ولی با اسید واکنشی ندارند

۵- رسانای جریان الکتریسیته نمی باشند به جز کربن

۶- ساختار مولکولی دارند به جز گازها ی نجیب که تک اتمی هستند .

بررسی جدول اتمی عنصر ها

در جدول تناوبی عنصر ها برای مرتب کردن عناصر چند تا قاعده وجود دارد

قاعده ی اول : تمام عنصر هایی که دارای تعداد لایه های الکترونی برابر هستند در یک ردیف قرار می گیرند

نحوه ی ترتیب آن ها این گونه است که از سمت چپ به سمت راست عدد اتمی یک واحد افزایش می یابد .

مثلا در ردیف یا دوره تناوب دوم که از Li شروع می شود و در انتها به Ne ختم می شود دو لایه الکترونی وجود دارد .

قاعده ی دوم : تمام عنصر هایی که در یک ستون قرار می گیرند

در آخرین لایه الکترونی خود الکترون های برابری دارند .

مثلا در گروه اول تمام عنصر ها در لایه آخرشان یک الکترون دارند .

این عناصر با آب سرد هم واکنش نشان داده و گاز هیدروژن آزاد می کنند .

قاعده ی سوم : عناصری که در اخرین لایه ی الکترونی خود دارای هشت الکترون هستند تمایلی به انجام واکنش ندارند و گاز های نجیب نامیده می شوند .

چگونه شماره ی گروه و ردیف نافلز را مشخص کنیم ؟

اگر قاعده ی تفاضل درست باشد

شماره ردیف گاز نجیب که از عدد اتمی آن استفاده کرده ایم مساوی شماره ردیف نافلز است .

عدد ثابتی که در قاعده ی تفریق استفاده شده است منهای هشت مساوی شماره ی گروه نافلز است

اگر قاعده ی تفاضل درست نباشد حتما عنصر فلز است .

واکنش پذیری فلزات

فلزی که واکنش پذیر تر است . می تواند فلز دیگر را از ترکیب خودش خارج کرده و خودش جای ان فلز در ترکیب را بگیرد .

پس از واکنش ترکیب جدیدی حاصل شده و فلز موجود در ترکیب استخراج می شود .

ترتیب واکنش پذیری بعضی از فلزات عبارت است از :

از زیاد به کم

LI-K-Ca-Na-Mg-Al-Zn-Fe-Ni-Cu-Au

برای دانلود نمونه سوال علوم نهم بر روی لینک کلیک کنید