درسنامه فصل چهارم حرکت چیست علوم نهم در این مطلب آورده شده است .

نکات تیزهوشانی این درس هم قرار داده شده است .

حرکت

از آنجایی که همه چیز اطراف ما حتی ذرات سازنده ی مواد در حرکت می باشند ، شناخت حرکت یکی از راه های شناخت جهان فیزیکی محسوب می شود .

در این فصل با مفاهیم وابسته به حرکت آشنا می شویم :

۱_مسافت :به مجموع طول هایی که یک متحرک در تمام مسیر خود می پیماید مسافت گفته می شود

۲- جابه جایی : کوتاه ترین فاصله میان مبدا تا مقصد است و برداری است که نقطه ی شروع را به نقطه ی پایانی متصل می کند .

به عنوان مثال اگر متحرکی روی یک مسیر به شکل مربع از نقطه ی A شروع به حرکت کند

در امتداد پیکان ها به نقطه ی B برسد مقدار جابه جایی آن بردار ADمی باشد.

نکته : بردار جابه جایی به مسیر حرکت بستگی ندارد و این بردار نمی تواند اطلاعی از مسیر حرکت به ما بدهد .

۳- تندی متوسط : هر جسم در طول حرکت مسافت معینی را در زمان مشخصی می پیماید .

به نسبت مسافت پیموده شده به مدت زمان حرکت تندی متوسط گفته می شود .

۴- تندی لحظه ای : به تندی یک متحرک در هر لحظه تندی لحظه ای گفته می شود .

به عنوان مثال اگر تندی لحظه ای یک ماشین ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت باشد ممکن است تندی آن کاهش یابد و یا افزایش یابد .

کاهش موقع ترمز کردن و افزایش موقع فشار بیش تر روی پدال گاز

درسنامه علوم نهم

نکته : هر گاه در طول یک مسیر تندی متحرکی ثابت بماند در این صورت تندی لحظه ای و تندی متوسط با هم برابرند به چنین حرکتی حرکت از نوع یکنواخت می گوییم .

۵- سرعت : برخلاف تندی ، سرعت کمیتی برداری است که دارای مقدار و جهت می باشد .

۶- سرعت متوسط : مقدار جابه جایی در واحد زمان را سرعت متوسط می گویند

نکته : سرعت متوسط به مسیر حرکت بستگی ندارد و فقط تابعی از جابه جایی مختصات مبدا و مقصد نهایی است .

۷- شتاب : تغییرات سرعت در واحد زمان را شتاب متوسط می گویند و یکای آن متر بر مجذور ثانیه می باشد .

بنابراین اگر بردار سرعت تغییر کند حرکت شتابدار است .

بردار سرعت به سه صورت زیر تغییر می کند .

۱- جهت سرعت ثابت مانده و اندازه ی آن تغییر می کند همانند حرکت اتومبیل در حین ترمز گرفتن و یا سبقت گرفتن در جاده ی مستقیم

۲- اندازه ی سرعت ثابت مانده اما جهت آن تغییر می کند همانند حرکت دایره ای پنکه

۳- اندازه و جهت بردار سرعت ، تغییر کند ، مانند حرکت اتومبیل در پیچ جاده

نکته: در حرکت روی خط راست تنها تغییر اندازه ی سرعت باعث ایجاد شتاب می شود

ولی در حرکت های منحنی الخط تغییر جهت و یا اندازه ی سرعت ، باعث ایجاد شتاب می شود .

جهت مشاهده درسنامه فصل سوم علوم نهم بر روی لینک کلیک کنید