کارها آسان میشود ۱ و ۲
در این مطلب می خواهیم کارها آسان میشود ۱ و ۲ که مربوط به فصل هشتم و نهم می باشد را بررسی می کنیم.
گاهی اتفاق می افتد که می خواهیم کاری انجام دهیم ولی نیروی ما برای انجام کار کافی نیست در چنین مواردی از ماشین ها کمک می گیریم
ماشین ها به روش های زیر به ما کمک می کنند .
کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم
۱- افزایش نیرو : برخی ماشین ها نیروی ما را افزایش می دهند مثلا با وارد کردن ۱۰۰ نیوتن نیرو به یک جک می توانیم یک اتومبیل ۱۲۰۰۰ نیوتنی را بلند کنیم .
یعنی نیروی ما ۱۲۰ برابر می شود .
۲-افزایش سرعت و مسافت : برخی ماشین ها می توانند کارها را سریع تر و در زمان کمتر انجام دهند
برای مثال دوچرخه می تواند با یک دور رکاب زدن مسافت بیشتری را نسبت به مقدار جابه جایی پای ما طی کند .
۳- تغییر جهت نیرو : برخی از ماشین ها در خلاف جهت نیروی ما به اجسام نیرو وارد می کنند مثال الاکلنگ
۴- انتقال نیرو : ما به کمک همه ماشین ها به اجسام نیرو وارد می کنیم به این صورت که ما به ماشین نیرو وارد می کنیم و ماشین نیرو را به جسم منتقل می کند .
انواع ماشین ها : ماشین ساده ( اهرم ، قرقره ، چرخ و محور ، سطح شیب دار ، پیچ و گوه ) ماشین مرکب ( ناخن گیر و قیچی ) – ماشین پیچیده ( دوچرخه – اتومبیل )
اهرم : میله محکمی است که نقطه ای از آن به جایی تکیه دارد به این نقطه تکیه گاه می گوییم .
هر اهرم سه قسمت دارد : تکیه گاه – جایی که باید نیرو وارد کنیم – جایی که اهرم به جسم نیرو وارد می کند .
نیروی که ما به اهرم وارد می کنیم نیروی محرک ، نیرویی که اهرم بر آن غلبه می کند نیروی مقاوم نامیده می شود .
جزوه علوم پنجم دبستان را نیز دانلود کنید
انواع اهرم :
نوع اول : تکیه گاه بین نیروی محرک و نیروی مقاوم قرار دارد .
حالت دوم : تکیه گاه به نیروی مقاوم نزدیک تر است .
حالت سوم : تکیه گاه به نیروی محرک نزدیک تر است .
نوع دوم : جسم بین نیرو و تکیه گاه قرار دارد .
اهرم در حال تعادل : اهرمی است که می تواند به حالت افقی قرار بگیرد . بدون آنکه تعادل ان بر هم بخورد .
سطح شیب دار
سطح شیب دار ماشین ساده است که هنگام انجام کار حرکت نمی کند زمانی از سطح شیب دار استفاده می کنیم که می خواهیم جسمی را راحت تر تا ارتفاعی بالا ببریم سطح شیب دار نیروی ما را افزایش می دهد و باعث تغییر جهت نیرو می شود هرچه طول سطح شیب دار بیشتر باشد زاویه شیب کم تر باشد نیرو افزایش می یابد و کار آسان می شود .
گوه: از یک یا دو سطح شیب دار ساخته شده و بر خلاف سطح شیب دار هنگام انجام کار حرکت می کند گوه باعث افزایش نیرو و تغییر جهت نیر می شود .
مثال : لبه تیز چاقو ، داس و تیر
پیچ : ماشین ساده دیگری است که با کمک آن می توان قطعات مختلف را به هم وصل کرد . پیچ ها اغلب به صورت میله هایی هستند که بر بدنه آن ها شیارهایی به صورت مارپیچ قرار دارد .
همانند سطح شیب دار باعث افزایش نیرو و تغییر جهت آن می شود .
قرقره :
قرقره ثابت : این ماشین فقط با تغییر جهت نیرو به ما کمک می کند .
مقدار نیروی ما با وزن جسم برابر است
سرعت جابه جا شدن جسم با سرعت جا به جا شدن نیرو برابر است .
تکیه گاه همان محور قرقره ثابت است .
قرقره متحرک : در این ماشین نیروی مقاوم دو برابر نیروی محرک است .
تغییر جهت نیرو رخ نمی دهد .
سرعت جابه جا شدن جسم نصف سرعت جا به جا شدن نیرو است .
تکیه گاه در محلی به غیر از محور ققره متحرک قرار دارد .
چرخ و محور : ماشین ساده است که به اهرم شبیه است . چرخ و محور از یک چرخ و یک محور ( میله ) متصل به آن ساخته شده که با هم می چرخند .
مثال پنکه ، فرفره ، فرمان اتومبیل ، کلید و دستگیره درب .
