درسنامه از ریشه تا برگ علوم پنجم دبستان فصل دوازدهم

در این مقاله می خواهیم فصل دوازدهم علوم پنجم دبستان را بررسی کنیم .

نمونه سوالات علوم پنجم دبستان را هم می توانید با کلیک بر روی لینک دانلود کنید

در درس بکارید و بخورید به بررسی گیاهان تقسیم بندی خاک پرداختیم در این درس می خواهیم قسمت های مختلف گیاه را بررسی کنیم .

ریشه

ریشه اندامی از گیاه است که بیشتر زیر خاک قرار دارد

ریشه به گیاه کمک می کند آب و مواد معدنی را جذب می کند و همچنین گیاه را محکم در خاک نگه می دارد .

دو نوع ریشه وجود دارد :

۱-ریشه راست : به عمق خاک فرو رفته و از ابی که در اعماق خاک وجود دارد استفاده می کند .

در گیاهانی مانند سیب ، پرتقال ، افتابگردان ، توت فرنگی و ….وجود دارد .

۲- ریشه افشان : دارای پراکندگی های بیشتری در سطح خاک است . برای مناطق کم باران و جذب سریع آب از سطح خاک مناسب تر است .

در گیاهانی مانند ذرت ، برنج گندم ، جو و نیشکر وجود دارد .

آب چه اثری بر رشد گیاه دارد

ریشه ها به کمک تارهای کشنده که مانند مو باریک و ظریف هستند آب و مواد معدنی محلول در آب را جذب می کنند .

ساقه : دو وظیفه اصلی دارد : نگه داشتن شاخه ها و برگ ها – هدایت آب از ریشه به برگ

ساقه ها محل عبور اوند ها هستند . آوند ها ، لوله های باریک و یک طرف برای جا به جا یی مواد در گیاهانند .

آوند چوبی : آب و مواد معدنی را از ریشه به برگ می رساند .

آوند آبکشی : مواد غذایی ساخته شده در برگ به همه سلول ها می برند .

برگ : برگ اندام اصلی غذاسازی در گیاهان است و بیشترین مقدار سبزینه (کلروفیل ) در برگ ذخیره شده است .

انواع برگ : برگ های پهن – برگ های سوزنی شکل – برگ های دراز و کشیده

بخشی که برگ را به شاخه وصل مب کند دمبرگ می نامند .

انشعابات آوند های ساقه از طریق دمبرگ وارد برگ می شوند و رگبرگ را می سازند .

در روپوست برگ ها ، سلول های لوبیایی شکلی به همراه سوراخی که بین هر دو سلول وجود دارد قابل مشاهده است .

به این سوراخ های ریز موجود در روپوست ، روزنه گفته و سلول های لوبیایی شکل را هم سلول های نگهبان می نامند .

وظیفه این روزنه ها مبادله گازهای کربن دی اکسید و اکسیژن است که برای ساخت غذا در گیاهان استفاده می شود .

وظایف برگ : غذاسازی – تنفس – تعرق – تعریق

نکته : تعرق دفع آب به صورت بخار از سطح برگ و تعریق دفع آب به صورت مایع از سطح برگ است .

درسنامه و نکات فصل دهم خاک با ارزش علوم پنجم به صورت کامل به همراه جواب آزمایش و فعالیت

زمین اطراف ما دائما در حال تغییر و دگرگونی است و تغییراتی که بر روی آن رخ می دهد باعث خرد شدن سنگ ها می شود که به آن هوازدگی می گویند .

هوازدگی باعث ایجاد لایه ای از مواد نرم و ناپیوسته بر روی سنگ ها می شود که بخش اصلی خاک را تشکیل می دهد .

فرسایش خاک را تعریف کنید علوم پنجم

هوازدگی دونوع است :

هوازدگی فیزیکی : در هوازدگی فیزیکی ، سنگ ها خورد شده و به قطعات کوچک تری تبدیل می شوند ولی ساختمان و جنس آن ها تغییر نمی کند .

عوامل ایجاد هوازدگی فیزیکی : یخ بستن آب در شکاف سنگ ها – تغییرات دمای هوا در روز و شب – رشد ریشه درختان در شکاف سنگ ها

فعالیت حفاری انسان و برخی جانوران – رشد بلور ها در میان شکاف سنگ ها – کم شدن فشار سنگ های بالایی

هوازدگی شیمیایی :

در هوازدگی شیمیایی جنس و ساختار سنگ تغییر کرده و مواد جدید به وجود می آیند .

عوامل ایجاد هوازدگی شیمیایی : باران های اسیدی – ترکیب مستقیم اکسیژن با یک عنصر ( مثل ترکیب اکسیژن با آهن و تشکیل اکسید آهن ) – تاثیر گیاهان و جانداران

برای دانلود جزوه علوم پنجم بر روی لینک کلیک کنید

اجزای یک خاک کامل : خاک کامل خاکی است که برای کشاورزی رشد گیاهان مناسب است یک خاک کامل شامل اجزای زیر است :

۱- مواد معدنی : بیش ترین جز تشکیل دهنده خاک هستند و در واقع همان مواد حاصل از هورد شدن سنگ ها می باشند .

۲- مواد آلی : منظور از مواد آلی همان گیاخاک است که کمترین جز تشکیل دهنده خاک است .

۳- آب : آب مهم ترین ماده ای است که باید در خاک وجود داشه باشد و مقدارش با هوای موجود در خاک رابطه ی عکس دارد به این معنی که هر چه قدر آب بیشتر باشد مقدار هوای بین ذرات خاک کم تر است و بالعکس

۴- هوا : وجود هوا در بین ذرات خاک برای تنفس ریشه لازم است و با نفوذ پذیری خاک رابطه ی مستقیم دارد .

گیاخاک چیست علوم پنجم

۱- منبع اصلی نیتروژن لازم برای رشد گیاهان است .

۲- قدرت نگهداری آب در خاک را افزایش می دهد .

۳- هوای کافی برای تنفس جانداران ریز و کوچک موجود در خاک را در خود دارد .

۴- باعث افزایش نفوذ پذیری خاک می شود .

مقایسه نفوذ پذیری خاک :

نفوذ پذیری ماسه – گیاخاک – خاک کشاورزی – خاک رس

از بیشترین به کم ترین نفوذ پذیری مرتب شده اند .

کدام خاک برای کشاورزی مناسب است کلاس پنجم

خاک مناطق مختلف :

۱- خاک جنگل (مناطق گرم و مرطوب ) : خاک جنگل ضخامت زیادی ندارد و حاصلخیز ندارد و حاصلخیز نیست .

زیرا به علت بارندگی زیاد مواد طبیعی محلول در خاک شسته می شود .

۲- خاک علفزار ها ( مناطق معتدل ) : خاک علفزار ها ضخامت زیادی دارد . دما مناسب است ، گیخاک فراوانی دارد و از حاصلخیز ترین خاک ها است .

۳- خاک بیابان ( مناطق گرم و خشک ) حاصلخیز نیست .

۴- خاک کوهستان ( مناطق سرد و خشک ) به دلیل رطوبت پایین و شیب زیاد سنگ ها معمولا خاک کافی تشکیل نمی شود بنابراین برای کشاورزی مناسب نیست .

فرسایش خاک به دو دلیل است .

عوامل طبیعی و عوامل مصنوعی

عوامل طبیعی : آب های جاری ، باد ، نیروی جاذیه ، یخچال ها ، امواج دریا ، آب های زیر زمینی .

عوامل مصنوعی : چرای بی رویه دام ، قطع درختان و از بین بردن جنگل ، جاده سازی و حفاری

چرا خاک با ارزش است جواب

روش های تقویت خاک :

۱- تقویت زمین کشاورزی با کودهای مختلف

۲- آیش یا استراحت دادن یکساله با خاک

۳- کشت متناوب یا عوض کردن نوع محصول کشاورزی یک مزرعه در سال های متوالی

۴- چرای متناوب دام ها در چراگاهای طبیعی زمان لازم برای رشد مجدد گیاهان و علوفه را به خاک می دهد .

در این درسنامه که نکات درس ۱۲ علوم ششم جنگل برای کیست علوم ششم قرار داده می شود .

محیط زیست چیست ؟

همه ی محیط هایی که در آن ها زندگی جریان دارد محیط زیست نامیده میشود .

اکوسیستم چیست ؟

به مجموعه ی موجودات زنده و غیر زنده ی یک محیط که با هم در ارتباط هستند اکوسیستم می گویند .

جنگل ، کویر ، دریا ، باغچه ، برکه و…. نمونه هایی از اکوسیستم هستند .

انرژی نور خورشید ، خاک ، هوا از عوامل غیر زنده ای اکوسیستم و موجودات زنده مانند جانوران ، گیاهان قارچ ها باکتری ها از عوامل زنده ی اکوسیستم محصوب می گردند .

انواع اکوسیستم :

۱- خشگی ( بیابان ، جنگل ، مراتع و ….)

۲- آبی (دریا ، اقیانوس ، دریاچه ، رودخانه )

تدریس جنگل برای کیست علوم ششم

عوامل زنده ی اکوسیستم :

از ان جا که مهم ترین ارتباط جانداران یک اکوسیستم با یکدیگر به علت احتیاج غذایی ان ها با یک دیگر است .

جانداران اکوسیستم را به سه دسته تقسیم می کنند .

۱- موجودات تولید کننده (تولید کنندگان )

این موجودات می توانند مواد آلی مورد نیازشان را از مواد معدنی بسازند مانند گیاهان سبز

۲- موجودات مصرف کننده

موجودات مواد آلی مورد نیاز خود را به صورت آماده از جانداران دیگر می گیرند مانند جانوران گیاه خوار و گوشت خوار

۳- موجودات تجزه کننده :

این موجودات که بیش تر از دسته ی باکتری ها و قارچ ها هستند از بقایای موجودات زنده ی دیگر استفاده می کنند .

زنجیره ی غذایی :

ساده ترین رابطه ی غذایی چند جاندار را زنجیره ی غذایی می گویند .

در هر زنجیره ی غذایی ، همیشه اولین حلقه ی زنجیره یک تولید کننده است .

حلقه ی دوم یک جاندار گیاه خوار است و حلقه های بعدی را موجودات زنده ی گوشت خوار تشکیل می دهند .

پس برخی از زنجیره های غذایی را می توان به صورت کلی زیر نشان داد .

گیاه سیز – گیاه خواران – گوشت خواران

شبکه غذایی چیست علوم ششم

اگر چند زنجیره ی غذایی را بررسی کنیم متوجه می شویم که در میان آن ها گیاهان و جانوران مشترکی وجود دارد .

یعنی زنجیره های غذایی رابطه وجود دارد

مثلا در شبکه ی غذایی خرگوش آهو و موش ممکن است هر سه از یک نوع گیاه تغذیه کنند .

یا آن که شیر کوهی نیز ماننند خرگوش را صید کند و مار از موش و خرگوش تغذیه کند و خود نیز نصیب پرندگانی مانند عقاب شود .

تجزیه کنندگان :

قارچ ها عملا در همه جا می رویند و مصرف کننده اند .

قارچ ها از مواد غذایی و نیز وسایل انسان مانند کاغذ ، لباس ، رنگ ، چرم ، چوب و….استفاده می کنند .

باکتری ها را نیز در همه ی محیط های زندگی از قبیل آب خاک ، غذا ها هوا و بدن جانوران و گیاهان می توان یافت .

قارچ ها و باکتری ها تجزه کننده در زنجیره های غذایی جایگاهی ندارند اما بر روی حلقه های زنجیره ی غذایی تاثیر گذار هستند .

ارتباط موجودات زنده با یک دیگر

رقابت : رقابت موجودات زنده با یکدیگر نتیجه این است که یک موجود به چیزهایی که مورد نیاز موجود زنده ی دیگر نیز هست احتیاج می کند .

مثلا جانوران برای یافتن غذا ، محل لانه سازی و نیز در انتخاب جف با هم رقابت دارند .

۲- همزیستی :

کلمه ی هم زیستی یعنی زندگی کردن با یکدیگر و یا باهم زیستن موارد زیر صورت هایی از زندگی هم زیستی هستند .

الف ) هم یاری

اگر در هم زیستی دو موجود زنده هر دو از یک دیگر بهره بگیرند آن هم زیستی را هم یاری می نامند .

دوستی مورچه و شته نیز ، نوعی هم یاری است . مورچه ها با مواظب و نگه داری از شته ها ، هر روز آن ها را به طرف گیاهان تازه می برند

تا شیره ی پرورده ی گیاهان را بمکند و شب ها ،شته ها را به لانه شان بر می گردانند تا از شیره ذخیره شده در شکم آن ها تغذیه کنند .

ب ) هم سفرگی :

اگر در هم زیستی بین دو موجود زنده یکی از افراد نه سود ببرد و نه زیان اما دیگری سود ببرد این نوع هم زیستی را هم سفرگی می گویند

مثلا کرکس خود را با ته مانده ی شکار جانوران دیگر سیر می کند .

ج ) زندگی انگلی

اگر ارتباط بین دو موجود زنده هم زیست آن قدر شدید شود که یکی از آن ها دیگری را به عنوان منبع غذایی مورد استفاده قرار دهد

در این صورت هم زیستی بین آن ها را زندگی انگلی می نامند .

۳- زندگی صیادی :

مستقیم ترین رابطه ی غذایی هنگامی وجود دارد که جانداری جاندار دیگر را بخورد مثلا عقاب خرگوش را به چنگ می اورد .

نمونه سوالات علوم ششم مربوط به این درس را دانلود کنید .